TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde Hazine ve Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçe görüşmeleri devam ederken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, milletvekillerine bakanlığının bütçesinin sundu. Ekonomik programın en son maksadının, ‘sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil bir gelir dağılımı’ olduğunu söyleyen Şimşek, “Dezenflasyon sürecini hızlandırmak için KKM’den çıkıyoruz” dedi. Şimşek’in konuşmasından değerli başlıklar şöyle:
NOTU ARTIRILAN TEK ÜLKEYİZ: Türkiye risk primindeki düzgünleşme ile gelişmekte olan ülkelerden olumlu ayrıştı. Bu periyotta gelişmekte olan ülkelerin ortalama risk primindeki düşüş 47 baz puan iken, risk primimiz 445 puan azaldı. 2024 yılında üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu tarafından notu iki kademe artırılan tek ülkeyiz.
UZUN SOLUKLU ÇABA: Yüksek enflasyon, karşı karşıya olduğumuz en kıymetli makro dengesizliktir. Uyguladığımız programın temel maksadı olan fiyat istikrarını sağlamak, uzun soluklu bir efor gerektiriyor. Bu nedenle programın birinci yılını dezenflasyona geçiş periyodu olarak planlamıştık. Yıllık enflasyon öngördüğümüz üzere mayısta tepeye ulaştı. Haziranda başlayan dezenflasyon süreci devam ediyor. Son 5 ayda yıllık enflasyon 26,9 puan azalarak yüzde 48,6’ya geriledi. Enflasyondaki katılıkların giderilmesi vakte yayılsa da, Ekim ayında tüm bölümler için 12 ay sonrası enflasyon beklentilerinin son iki buçuk yılın en düşük düzeyine gerilemesi bu husustaki olumlu gidişata işaret ediyor.
TASARRUF ÖNLEMLERİ: 2024 yılında Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’ni uygulamaya aldık. Muhasebat Genel Müdürlüğümüz tasarruf önlemleri kapsamında bakanlıklar, valilikler, üniversiteler, belediyeler ile öbür kurumlar olmak üzere 145 kamu kurum ve kuruluşunda kontrol yapmıştır. Kanun gereği kontrol raporlarını Cumhurbaşkanlığı ve ilgili kamu yönetimleriyle paylaşacağız. Sıhhat, savunma ve güvenlik hariç yeni araç tahsisini kullanımdakilerin tasfiyesi şartıyla ve mümkün olduğunca yerli ve elektrikli araçlarla sağlıyoruz. Genelge sonrası devirde hizmet alımı suretiyle kullanılan taşıtlardan, mukavelesi sona erenleri yüzde 15 oranında azalttık.
HEDEFİMİZ DOLAYSIZ VERGİ HİSSESİNİ ARTIRMAK: Gelir siyasetlerinde maksadımız vergi adaletini daha da güçlendirmek ve dolaysız vergilerin hissesini artırmaktır. Bu kapsamda 2023 yılı Haziran ayından bu yana kıymetli adımlar attık. Kurumlar vergisi oranını yüzde 20’den yüzde 25’e, Yap-İşlet-Devret ve Kamu Özel İşbirliği Projelerinden elde edilen yararlar ve banka ve finans kurumları için yüzde 30’a yükselttik. Çok uluslu şirketlere yüzde 15, yurt içindeki şirketlere yüzde 10 minimum kurumlar vergisi getirdik. Yatırım fon ve iştiraklerinin yarar istisnasını, gayrimenkul karlarının yüzde 50’sinin kâr olarak dağıtılması kuralına bağlayarak daralttık. Ayrıyeten bu fon ve iştiraklerin gayrimenkul yararlarını yüzde 10 minimum kurumlar vergisine tabi tuttuk. KKM çıkarlarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasını kaldırdık. Kişisel hesaplara da stopaj uygulaması getirdik. Vadeli mevduatların yüzde 86’sını oluşturan 6 aya kadar vadeli mevduat gelirleri için stopaj oranını yüzde 5’ten yüzde 10’a yükselttik. Yatırım fonları için yüzde sıfır olan stopaj oranını yüzde 10’a yükselttik. Şirketlerin taşınmaz satışlarında yüzde 50 olarak uygulanan çıkar istisnası ile yatırım fonlarından elde ettikleri yararlara uygulanan istisnayı büsbütün kaldırdık.
EN DÜŞÜK VERGİ YÜKÜ: Ülkemizde vergi yükünün yüksek olduğu algısı gerçeği yansıtmıyor. Toplam vergi yükü sıralamasında yüzde 20,8 ile 38 OECD ülkesi ortasında en düşük vergi yüküne sahip üçüncü ülkeyiz. Vergi yükü ortalaması OECD’de yüzde 34, AB’de ise yüzde 41,2 düzeyindedir. Dolaylı vergi yükünün çok yüksek olduğu istikametindeki kanaat de gerçek değildir. Vergi sistemimizdeki temel sorun dolaysız vergilerin kâfi seviyede olmamasıdır. Ülkemizde dolaylı vergilerin ulusal gelir içerisindeki hissesi yüzde 9,1 iken OECD ortalaması yüzde 10,5, AB ortalaması ise yüzde 13,6’dır. Ülkemizde genel KDV oranı yüzde 20’dir. Bu oran ile AB ülkeleri içerisinde en düşük vergi oranına sahip altıncı ülkeyiz. Temel besin, eğitim, sıhhat, giysi ve toplumsal konut üzere birçok alanda uygulamadaki indirimli KDV oranı ile efektif KDV oranımız yaklaşık yüzde 15’tir. Gelir ve yararlar üzerinden alınan vergilerin ulusal gelire oranı yüzde 5,8’dir. Bu oran ile OECD ülkeleri ortasında en düşük vergi yüküne sahip üçüncü ülkeyiz.
2025’te 11 MİLYAR DOLAR DIŞ BORÇ ALACAĞIZ: 2023’te yüzde 139,5 olarak gerçekleşen iç borç çevirme oranını bu yıl yüzde 132’ye ve 2025’te yüzde 119’a düşürmeyi hedefliyoruz. 2024 yılında yükümlülük idaresi süreci dâhil 11,7 milyar dolar anapara öderken 10,5 milyar dolar borçlandık. 2025 yılında 11 milyar dolar dış borç alıp, 13 milyar dolar anapara ödemesi yapacağız.
Ülkemizin gri listeden çıkma sürecini tamamladık. Önümüzdeki periyotta kabahat gelirlerinin aklanmasını önlemek gayesiyle yasa dışı bahis ve kumarla uğraşımızı sürdüreceğiz. 2023 yılında yasa dışı bahis ile ilgili bloke ettiğimiz süreç meblağı 644 milyon TL’dir. Ayrıyeten MASAK tarafından düzenlenen raporlar doğrultusunda mahkemeler tarafından yaklaşık 30 milyon TL’lik fiyata el koyma kararı verilmiştir.”
(ANKA HABER AJANSI)