SER Akademi “Türkiye 2024 Ar-Ge ve İnovasyon Raporu”nu yayımladı.
Akademinin Genel Müdürü Ömer Özdinç, 5’incisi bu yıl hazırlanan raporun ayrıntılarına ait yazılı açıklama yaptı.
Özdinç, ulusal ve memleketler arası onlarca data setinden çıkan sonuçlar ışığında raporu hazırladıklarını belirtti.
Her yıl Türkiye’deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını bildiren Özdinç, yüksek teknoloji ve yazılım bölümündeki süratli yükselişe işaret etti.
Özdinç, kelam konusu alanlarda özel kesimin daha fazla katma bedel üretmeye başladığına dikkati çekerek, anılan alanlarda. kat edilecek uzun bir yol olduğunu vurguladı.
AR-GE ÇALIŞANLARI SAYISI 400 BİNE YAKLAŞTI
Raporda yer alan bilgilere de değinen Özdinç, “Türkiye’de AR-GE çalışanlarının sayısı 2023’te evvelki yıllara nazaran daha düşük bir artışla 400 bine yaklaştı. Özel daldaki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu bölümündeki araştırmacı sayısı yüzde 7 düştü.” değerlendirmesinde bulundu.
Özdinç, imalat kesimi içinde en çok artışın havacılıkta görüldüğüne işaret ederek, bu dalı “Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı” olarak tanımladı.
EN YÜKSEK HİSSE SAVUNMA SANAYİNİN
Özdinç, kamunun AR-GE yatırımlarının yüzde 167 artırdığını bildirerek, “Kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki hissesini en çok artıran dal yüzde 43 ile savunma endüstrisi oldu.” sözünü kullandı.
Bu bölümü tarım ile yeryüzünün keşfi ve kullanımı alanlarının izlediğini belirten Özdinç, yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari bölüme kıyasla daha az arttığına dikkati çekti.
Özdinç, AR-GE harcamaların bölgelere nazaran dağılımına da değinerek Batı Anadolu’nun (Ankara-Konya) bu kategoride birinci olduğunu, bu manada İstanbul ile farkın açıldığını bildirdi.
AR-GE harcamalarının, yüzde 90 oranında artarak, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranının yüzde 1,42’ye çıktığını belirten Özdinç, “GSYH içindeki AR-GE harcamalarının oranı bakımından Türkiye, OECD ülkeleri içinde 28. oldu, 5 yıllık artış göz önünde bulundurulduğunda da 21. sırayı aldı. Harcamalarda yüksek artış olmasına karşın bu göstergenin çok artmamasının değerli sebeplerinden birisi de GSYH’de yaşanan yüksek artıştır.” tabirlerini kullandı.
“TEKNOPARK’TA FİRMA SAYISI 10 BİNİ AŞTI”
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının 100 bini geçtiğine işaret eden Özdinç, bu bölgelerde ihracat fiyatının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiğini vurguladı.
Özdinç, Türkiye’nin Global İnovasyon Endeksi’ndeki sıralamasının yükseldiğine dikkati çekerek, bu güzelleşmenin, ülkede AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün sonucu olduğunu belirtti.
İmalat bölümünün ihracatının arttığını, şirket karlılık oranında ise değişim yaşanmadığını tabir eden Özdinç, yüksek teknoloji kesiminin öbür teknoloji ünitelerine nazaran yavaşlamadan en az etkilenen alan olduğunun altını çizdi.
YAZILIM KESİMİNDE KOBİ’LER ÖNE ÇIKIYOR
Özdinç, yüksek teknoloji kesiminde firma sayısının yüzde 8 arttığını, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğünü söz etti.
Türkiye’nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine de dikkati çeken Özdinç, “AR-GE tam vakit muadili (TZE) işçi sayısında 8. olan Türkiye, artış oranlarına bakıldığında, son bir yıllık artışta Estonya’nın akabinde ikinci sırayı alırken 5 yıllık artış dikkate alındığında ise birinci sıraya yerleşti.” bilgisini paylaştı.
KOBİ’lerin yüksek teknoloji ve yazılım kesimindeki yerine de değinen Özdinç, şunları kaydetti:
“Yazılım bölümünde KOBİ’ler, 206 milyar lira ciroyla, daldaki toplam gelirin yüzde 63’ünü, istihdamın da yüzde 76’sını oluşturdu. Bunların içinde 10 çalışandan az kişi çalıştıran mikro KOBİ’ler 40 milyar lira ciro üretti ve bölümün 4’te 1’i bu şirketlerde istihdam edildi. Yüksek teknoloji dallarında ise KOBİ’ler 97 milyar lira ciroyla kesimdeki toplam gelirin yalnızca yüzde 17’sini üretti. Bölümdeki çalışanların yüzde 39’u da KOBİ’lerde çalıştı.”