Almanya doğal gazda Rusya’ya büyük ölçüde bağımlı ve bu bağımlılığı Ukrayna savaşının başlamasıyla ülkenin aleyhine döndü. Sadece Rusya’nın Ukrayna’ya girmesiyle dünya piyasalarındaki enerji fiyatlarının rekor derecede zamlanmasının yol açtığı zorluklar değil, Berlin tedarikte de büyük sıkıntı çekiyor. Moskova, farklı gerekçelerle Kuzey Akım 1 üzerinden gönderdiği doğal gazın kapasitesini yüzde 80 oranında düşürdü. 31 Ağustos- 2 Eylül arasında ise onarım çalışmalarını gerekçe göstererek doğal gaz akışını geçici olarak tamamen durduracağını duyurdu.
Almanya dünya piyasalarından farklı yollarla başta doğal gaz olmak üzere enerji ihtiyacını karşılamak için çabalarını yoğunlaştırsa da 1 Eylül’den itibaren kısa vadeli, 1 Ekim’den itibaren de orta vadeli bir enerji tasarrufu planını yürürlüğe koyuyor. Enerjide yüzde 20 tasarrufu hedefleyen, altı ay boyunca geçerli olacak kısa vadeli ilk planın detayları şöyle:
Konutunda özel havuzu olanlar elektrik veya doğal gaz ile ısıtamayacak. Fotoğraf: Fokke Baarssen/Zoonar/picture alliance
Vatandaşlara yönelik maddeler:
– Normalde Almanya’da ev sahipleri ile kiracılar arasında konutun asgari bir seviyede ısıtılmasına ilişkin bir anlaşma söz konusu. Bu şekilde ev sahipleri sıcaklık farkı nedeniyle oluşması muhtemel rutubeti engellemeyi amaçlıyor. 1 Eylül’de yürürlüğe girecek enerji tasarrufu planı, söz konusu asgari sıcaklık şartı maddesini altı aylığına devre dışı bırakıyor. Asgari bir sayı adlandırılmasa da binada rutubet/küf olmayacak şekilde düşük seviyede de olsa ısıtma ve havalandırma geçerli olacak. Ancak asgari bir derecede mutabakat şartı aranmayacak.
– Konutunda özel yüzme havuzu olanları ise zor bir kış bekliyor. Nitekim önümüzdeki altı ay boyunca özel hanesinde havuzu olanlar bunları doğal gaz veya elektrikle ısıtamayacak. Bu yasaktan havuzu terapi ve tedavi amacıyla kullanan özel kuruluşlar muaf. Ayrıca kamuya hizmet veren tedavi merkezlerinin havuzları, otellerin havuzları ve halka açık yüzme havuzları elektrik ve doğal gaz ile ısıtılabilecek.
– 1 Eylül’de yürürlüğe giren bir diğer düzenleme de enerji ve tasarruf konusunda tüketicilerin bilgi alma hakkını güçlendiriyor. Buna göre en geç kalorifer kullanma dönemi başlarken doğal gaz veya ısı tedarikçisi şirketler vatandaşları kullandığı enerji miktarı, piyasadaki fiyat artışları ve nasıl tasarruf edebilecekleri yönünde bilgilendirmekle yükümlü olacak.
Ukrayna savaşının başlamasıyla zamlanan enerji fiyatlarında önümüzdeki kış döneminde yeni bir rekor artış bekleniyor. Fotoğraf: Michael Bihlmayer/CHROMORANGE/picture alliance
İşletmelere ve kamu kurum ve kuruluşlarına ilişkin maddeler:
– Almanya’da hem özel sektör hem de kamu kurum ve kuruluşlarının binalarında çalışılan alanlar için asgari sıcaklık değerleri söz konusu olacak. Buna göre oturularak çalışılan ve bedensel olarak hafif işlerin yapıldığı ofis ve mekanlarda sıcaklık 19 derece olacak. Ağır bedensel çalışmanın gerektiği yerlerde ise ortam 12 dereceye kadar ısıtılacak.
– Kamuya ait binalarda koridorlar, büyük etkinlik ve toplantı salonları, teknik işlerin yapıldığı odalar mümkün ise hiç ısıtılmayacak. Bu uygulamadan hastaneler, çocuk yuvaları ve kreşler ile yaşlı ve hasta bakım evleri muaf tutulacak. Kamuya ait binalarda ayrıca sıcak su ısıtıcıları lavobalarda kullanılamayacak.
– Bir diğer tedbir, perakende satış yapan mekanlar için geçerli olacak. Mağazalar örneğin giriş-çıkış kapılarını sürekli açık tutamayacak. Bu yolla ısı kaybının engellenmesi hedefleniyor. Kapıların sürekli açık kalacağı yerler sadece acil çıkışlar olabilecek.
– Tasarruf tedbirlerinin etkilediği sektörlerden biri de reklam sektörü. Reklam panoları gece saat 22.00 ile sabah 06.00 arasında ışıklandırılamayacak. Oteller, yolcu taşımacılığı yapılan yerlere işaret eden ışıklı reklam panoları ve altından araç geçen tren yolu köprülerinde gece ışıklandırmaları sürecek.
– Güvenlik amaçlı aydınlatmalar ile acil çıkışları gösteren ışıklandırmalar hariç geceleri kamuya ait binalar ve tarihi anıtlar ışıklandırılmayacak. Kültür-sanat etkinlikleri ile halk festivalleri bu uygulamadan muaf tutuluyor.
AB’nin tasarruf hedefi yüzde 15
Avrupa Birliği, Birlik ülkeleri kapsamında doğal gaz acil planını yürürlüğe koymuş, buna göre Ağustos 2022- Mart 2023 döneminde ülkelerden yüzde 15 doğal gaz tasarrufu yapması istenmişti. İlk olarak İspanya sıkı tasarruf planı uygulamasına başlamıştı. Doğal gazda Rusya’ya bağımlılığı geçen yıl yüzde 55 olan Almanya’nın tasarruf hedefi ise yüzde 20.
1 Ekim’de yürürlüğe girecek enerji tasarruf planının ikinci ayağı ise daha çok orta vadede tasarrufa gidilmesi yönünde tedbirleri içeriyor. Özel konutlarla kamu kurum ve kuruluşları ve özel sektörde alınabilecek tedbirleri, teknik yeniliklerin uygulanabilirliğinin gözden gecçrilmesini, ısı kaybının engellenmesini ve buna benzer önlemleri kapsıyor.
Doğal gazın Almanya’da enerjideki toplam payı yüzde 27. Bunun yarısından fazlasının Rusya’dan alınması ve Moskova’nın da doğal gaz musluğunu kısması, ülkede önümüzdeki aylara dair endişelere yol açtı.
Elektrik piyasasında birim fiyat belirlenirken en pahalı üretilen elektrik baz alınıyor. Elektrik üretiminin bir kısmında doğal gazın kullanılması, doğal gazın yanı sıra elektrik fiyatlarının da zamlanmasına neden oluyor. Elektrik faturalarında yaşanacak muhtemel bir patlama da vatandaşlar arasında endişe yaratıyor.
DW / ETO, HT