CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi Koordinatörü Hacer Foggo, örgün eğitimde okuyan öğrenci sayısının azaldığını, açık öğretimdeki öğrenci çocuk ve gençlerin sayısının ise arttığına dikkat çekerek “Gözlemlerimden biliyorum bu çocukların çoğunluğu bir müddet sonra açık öğretimi de bırakacak. Okul kaydı bulunmayan 1 milyondan fazla çocuk var. Bunlara, açık öğretimdeki 1 milyon 738 bin ile mesleksel eğitimdeki 401 bin çocuk eklenince, örgün eğitimde olmayanların toplam sayısı 3 milyonu geçiyor. Bu sayı hem bu çocukların hem de ülkenin geleceği açısından telaş verici. Bir çocuğun egˆitim hayatından büsbütün kopması, o çocuğun yoksulluk döngüsünde çıkma ihtimalinin yok denecek kadar az olması manasına geliyor” dedi.
Foggo ile çocuk yoksulluğunu ve bu durumun çocuk ve gençlerin eğitim ömürlerini nasıl etkilediğini konuştuk.
- Çocuklar en çok ne tıp işlerde çalışıyor?
Çocuklar ekseriyetle, tarım ve hizmet dalında çalışıyor. 2021, TÜİK bilgilere nazaran 15-17 yaş ortasındaki çocukların yüzde 16.4’ü işgücünde, yani her yüz çocuktan 16’sı halihazırda çalışıyor ya da faal olarak iş arıyor. Cinsiyete nazaran bakıldığında; oğlan çocuklarda işgücüne iştirak oranı yüzde 22.9 iken kız çocuklarda bu oran yüzde 9.5’tir. Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi bilgilerine nazaran 2021 yılında Türkiye’de en az 62 çocuk, çalışırken hayatını kaybetti. İSİG Meclisi’nin hususla ilgili bilgileri tuttuğu 2013 yılından bu yana ise ölen çocuk personel sayısı toplamda en az 556 olarak açıklandı. İSİG, Türkiye’de son dokuz yıl içerisinde ölen çocukların 316’sının tarım ve orman; 57’sinin inşaat 37’si metal; 27’sinin ise konaklama ve cümbüş işkolunda hayatını kaybettiğini duyurdu.
(Çocuklar ekseriyetle, tarım ve hizmet kesiminde çalışıyor.)
AÇLIKLA MÜCADELE
- Velilerin başlattığı “Çocuklar derse aç girmesin, okulda bir öğün yemek verilsin” kampanyası devam ediyor. Sizce tahminen kaç çocuğun beslenme çantası boş oluyor?
Böyle bir istatistik yok elimde lakin şunu çok açık söz edebilirim devlet okullarında kayıtlı olan çocukların yüzde 80’inden fazlası beslenme götürmekte zorluk çekiyor.
Geçen hafta Sağlık Bakanlığı web sitesinde “Okul Çağı Devrinde Beslenme” başlıklı süper bir rapor hazırladı. Okul çağındaki 6-12 yaş çocukların kâfi ve istikrarlı bir halde beslenmesinin sağlanması gerektiğinden kelam etti. Ancak ortadaki tablo ve gerçeklik şu çocuklar besine erişemiyor, okula aç gidiyor ve her gün konutta okulda açlıkla gayret ediyorlar, ne bulursa yiyorlar, yalnızca o günü bir biçimde atlatmaya odaklanıyorlar. Bu türlü bir durumda ne yemeleri gerektiği değil yemeleri gereken besine nasıl erişeceklerine baş yorulması gerekmiyor mu? Bir an evvel çok çok acil Türkiye’deki her devlet okulunda fiyatsız beslenme programının hayata geçirilmesi gerekiyor. 2019 yılı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi’nin Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında Büyümenin İzlenmesi Araştırma Raporu’na nazaran, kronik açlık nedeniyle Doğu Anadolu’da çocukların yüzde 3.5’i, Güneydoğu Anadolu’da yüzde 5.4’ü bodur kaldı. Türkiye ortalaması ise yüzde 2. Şu anda yeni bir araştırma yapıldığında ki Hacettepe Üniversitesi 2023 yılında bunu açıklayacaktır, durumun çok daha vahim olacağını göreceğiz.
(Hacer Foggo)
BİRİNCİ ÖNCELİK BESİN OLDU
- Size en çok ne cins takviye talebinde bulunuluyor?
20 yıldır bu alanda çalışıyorum ve yıllarca çocukların okul devamlılığı, okul terki bayanların güçlendirmesi için çabaladım. Ancak son üç yıldır öncelikli olarak yalnızca ailelerin çocukların temel gereksinimlere erişmesi için gayret gösteriyorum. Birinci öncelik besin, ikincisi barınma. Eğitim artık aileler için en alt sıraya indi. Yani besin talebi çok fazla artık okulların açılması ile birlikte üniforma, ayakkabı, kırtasiye ve yeniden beslenme çantası ve yeniden besin. Daha evvel aileler için öncelik çocuğun eğitimi birinci sıradaydı. Çocuk kendini daima geçim derdinin olduğu bir meskende işe yaramaz bir yük üzere görüyor. Bu nedenle çok kolay okulunu bırakıp çalışmaya başlıyor. Bu nedenle okul terki, okul devamsızlığı yada açık öğretime yönlendirme arttı. Zira çocuklar çalışmaya başladı artık çok geç kaldılar bu durumu önlemek için. Artık yoksulluk döngüsünün içine giren ve çıkmama mümkünlüğü yüksek milyonlarca çocuk var.
- Eğitimi bırakmak zorunda kalan, derse aç giren, açlık hududundaki çocuklar için en öncelikli yapılması gerekenler neler sizce?
Bir an evvel devlet okullarda fiyatsız beslenme programları uygulanmalı ve hiçbir çocuk okula aç gitmemeli. Ayrıyeten her okula çocukların pak suya erişebilmeleri için fiyatsız sebiller konulmalı, çocuklar su alamıyor. Kız öğrencilerin rahatça erişebileceği fiyatsız pedler olmalı okullarda. Çabucak lakin çok acil yerine getirilmeli. Bir çocuğun bütün bu muhtaçlıkları düşünmesi utanç verici o denli değil mi? Çocuk temel ihtiyaçları değil, okuyacağı kitabı, dinleyeceği müziği, izleyeceği sineması düşünmeli.