ANKARA (İGFA) – Buğdayın anavatanı olan Türkiye’de üretimin son 36 yıldır ortalama 20 milyon ton düzeyinde seyrediyor.
2023 yılında 22 milyon ton olan buğday üretimi, 2024 yılında yüzde 5,5’lik bir düşüşle 20,8 milyon tona geriledi. En büyük üretim kaybı yüzde 74 ile Bartın’da yaşanırken, onu yüzde 43 ile Denizli, yüzde 38 ile Hakkari, yüzde 37 ile Yalova ve yüzde 35 ile Ağrı takip etti.
Buğdaydaki kara tabloyu Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, gündeme getirdi.
Türkiye’nin buğdayda 36 yıldır tıpkı düzeyde saydığını tabir eden Milletvekili Ün, “Seçim bölgem Edirne, buğday, ayçiçeği ve çeltik üretimi ile geçinen bir vilayet olmasına karşın, burada da üretim yüzde 24 azaldı. Tokat, Giresun, Osmaniye, Mersin ve Van üzere vilayetlerde artışlar görülse de ülke genelinde toplam buğday üretimi 1,2 milyon ton azaldı” dedi.
Üretimdeki bu gerilemenin ithalatı artıracağına dikkat çeken Ün, “Buğday üretimindeki her milyon tonluk düşüş, Türkiye’yi dışa bağımlı hale getiriyor. Çiftçimiz, yüksek girdi maliyetleri nedeniyle Rusya’daki üretim maliyetleriyle rekabet edemiyor. Ucuz ithal buğday yurda girince, yerli üreticinin eseri paha kaybediyor. Bu nedenle çiftçimizin, üretimin desteklenmesi kural. Çiftçimizi desteklemeyen AKP iktidarları periyodunda 105 milyon ton buğday ithalatı için 29 milyar dolar ödendi. Halbuki buğdayın anavatanı olan Türkiye’nin bu eseri ihraç etmesi gerekirken ithal etmesi, tarım siyasetlerindeki başarısızlığın en açık göstergesidir” diye konuştu.
Edirne’nin son yıllarda kuraklığın tesirini ağır formda hissettiğini belirten Ün, “Küresel ısınma ve iklim değişikliği hem dünyada hem de ülkemizde ziraî üretimi direkt etkiliyor. Lakin bu aksiliklerden en fazla etkilenen vilayetlerden biri Edirne. Çiftçilerimiz kuraklık nedeniyle ayçiçeği ve buğdayda istenilen randımanı alamadı, çeltikte ise su zahmeti yaşadı. Trakya genelinde üretici önemli sorunlarla karşı karşıya. Çiftçimiz, tarlasına atacağı bahar gübresini bile alamaz hale geldi. Borç yükü giderek artıyor, üretici adeta boğuluyor” dedi.
Buğday üretiminin sürdürülebilir olması için dayanakların artırılması gerektiğini vurgulayan Ün, “Buğday üreticisine, prim dayanağı hariç dekara en az 1.000 lira direkt dayanak verilmelidir. Aksi takdirde bu yıl üretim 20 milyon tonun altına düşecektir. Buradan Tarım ve Orman Bakanı’na davette bulunuyorum: Çiftçiyi desteklememek, milyonlarca insanın besin güvenliğini riske atmak demektir. Buğday üreticisini sahipsiz bırakmanın vebali ağırdır” sözlerini kullandı.